a przecież
  • Dlaczego granatowy to odcień niebieskiego, a nie czerwonego?

    8.11.2019
    8.11.2019

    Studiując język polski, zauważyłem, iż w języku polskim kolor granatowy jest kolorem niebieskim, co było dla mnie zaskoczeniem – owoc granat przecież jest czerwony. W języku ukraińskim i rosyjskim kolor granatowy jest właśnie czerwonym i to ma sens. Zdążyłem zapytać już kilku znajomych Polaków, dlaczego tak jest, ale nikt nie był w stanie udzielić odpowiedzi na to pytanie.

    Uprzejmie proszę o pomoc z wytłumaczeniem tej tajemnicy.

  • Dlaczego odchudzić, a nie odgrubić?
    24.06.2009
    24.06.2009
    Witam,
    zastanawia mnie, jaka jest geneza słowa odchudzać się. Przecież dosłownie znaczy to 'przestawać być chudym', skąd więc jednak wzięło się w polszczyźnie takie wyrażenie?
    I w związku z tym, jakie jest jego przeciwieństwo? Odgrubiać się? Jak powiedzieć o osobie, która stara się przybrać kilogramy, a nie je zrzucić?
    Pozdrawiam,
    Andrzej Prusinowski
  • Jan Ch. a Jan H.
    18.10.2005
    18.10.2005
    Jak w wymowie oddać różnicę między Janem Ch. a Janem H.? W sytuacjach mniej oficjalnych można rzecz osobno skomentować i wyjaśnić, ale już nie może sobie na to pozwolić osoba podająca serwis informacyjny na antenie czy recytująca opowiadanie. Kiedy zatem trafi na Jana Ch. – jak ma to powiedzieć? Różnica między Ch. i H. jest przecież tak samo istotna jak między Ch. i T. czy J. Jak w tej sytuacji czytać inne inicjały dwuznaki: Dz., Cz., Rz. czy Sz.?
  • Komisja a komitet

    2.01.2021
    2.01.2021

    Szanowni Państwo,

    według SJP PWN, komisja to:

    1. «zespół osób powołanych do wykonania określonych zadań; też: posiedzenie takiego zespołu»,

    a komitet to:

    1. «zespół osób powołanych do wykonania określonych, zwykle doraźnych, zadań»,

    co właściwie czyni te słowa synonimami. Często jednak te jednostki oznaczają dwie różne rzeczy, np. komisja wyborcza i komitet wyborczy. Czy można określić różnice między tymi dwiema jednostkami w izolacji?


    Serdecznie dziękuję i pozdrawiam,

    J.S.

  • Lalka Murzynek (a. Murzynka) lub lalka murzynek (murzynka)
    12.07.2019
    12.07.2019
    Dzień dobry!
    Lalka o ciemnej skórze to murzynek czy Murzynek?
    Dziękuję za pomoc!
  • ł to u niezgłoskotwórcze, a nie samogłoska [u]

    12.03.2023
    12.03.2023

    Szanowni Państwo,

    dlaczego w niektórych słowach dźwięk „ł” nie jest zapisywany przez ł tylko przez u, np. farmaceuta, euro, Europa, auto itd. Czy to dlatego, że to zapożyczenia? Przecież w polszczyźnie mamy zjawisko spolszczania zagranicznych słów, więc tym bardziej nie rozumiem. Tym bardziej, że po to każdy kraj wymyśla własny sposób zapisu dźwięków by zapisywać po swojemu. W angielskim na przykład dźwięk „ł” zapisywany jest jako w, a dźwięk „w” jako v.

    Pozdrawiam

  • odmiana nazwisk na -a
    20.12.2011
    20.12.2011
    Bardzo proszę o radę: czy należy odmieniać nazwisko Leszka (w odniesieniu do mężczyzn i kobiet)? Rzecz w tym, że w trakcie odmiany zaciera się forma Leszka, bo jednakowo odmienia się nazwisko Leszko (w jednym przypadku zakończenie na -a, w drugim -o). Podobny problem mam ze złożonym nazwiskiem: Leszka-Samorajczyk. Czy można mówić: z Anną Leszka-Samorajczyk?
    Proszę o pomoc!
    H. Samorajczyk
  • Pan prezydent a prezydent
    26.12.2016
    26.12.2016
    Politycy używają sformułowania Pan Prezydent. Gdy prezydentem jakiegoś kraju jest kobieta (np. do niedawna Pani Prezydent Republiki Korei Park Geun-hye) sformułowanie Pani Prezydent jest trafne, gdyż oprócz wyrazu szacunku i podkreślenia stanowiska (Prezydent) wiadomo jest że Prezydent jest kobietą (Pani). Czy słowo Pan przed słowem Prezydent jest pleonazmem? Przecież sama forma (Prezydent) wskazuje na mężczyznę. Rozumiem, że w wołaczu lepiej dodać słowo pan.
  • Prawo jazdy a karta rowerowa

    20.04.2021
    20.04.2021

    Dzień dobry,

    Dlaczego mówimy: prawo jazdy, karta rowerowa, licencja pilota, uprawnienia na wózki widłowe, patent żeglarski? Dlaczego nie można użyć, przykładowo, słowa prawo, które przecież oznacza pozwolenie lub ,zezwolenie, do wszystkich powyższych środków transportu?

    Dziękuję za odpowiedź.

    Serdecznie pozdrawiam.

  • Psychiczny a psychologiczny
    24.10.2019
    24.10.2019
    W pewnej reklamie można usłyszeć, że środek wspomaga funkcje psychologiczne u dzieci. Czy nie powinno być psychiczne? Przecież tekst reklamy sugeruje, że dzieci zostaną psychologami…
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego